مراحل گرفتن حکم طلاق توافقی
طلاق توافقی یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین روش‌های پایان دادن به زندگی مشترک است که بر اساس توافق زن و مرد انجام می‌شود. در این نوع طلاق، زوجین درباره تمامی مسائل از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و جهیزیه به تفاهم می‌رسند و همین موضوع روند دادرسی را کوتاه‌تر می‌کند. دادگاه در چنین شرایطی صرفاً نقش تأییدکننده توافقات را دارد و وارد اختلافات نمی‌شود. این روش به دلیل کاهش تنش‌های روحی و روانی و همچنین صرفه‌جویی در زمان و هزینه، امروزه بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. با وجود این، طی کردن مراحل قانونی همچنان الزامی است و باید تحت نظارت دادگاه خانواده انجام گیرد. آگاهی از این مراحل به زوجین کمک می‌کند بدون سردرگمی، پروسه را پیش ببرند. در ادامه، مراحل گرفتن حکم طلاق توافقی به‌طور کامل توضیح داده می‌شود.
طلاق توافقی
طلاق توافقی یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین شیوه‌های جدایی میان زن و شوهر است که در آن هر دو طرف به صورت داوطلبانه و با توافق کامل تصمیم به پایان دادن به زندگی مشترک خود می‌گیرند. در این نوع طلاق، برخلاف طلاق‌های دیگر، اختلافات شدید یا دعوای طولانی در دادگاه مطرح نمی‌شود، بلکه زن و مرد پیش از مراجعه به دادگاه، در مورد موضوعات مهمی مانند مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، ملاقات فرزند و جهیزیه به توافق می‌رسند. به همین دلیل روند حقوقی آن کوتاه‌تر بوده و معمولاً با کمترین تنش انجام می‌شود.
برای شروع روند طلاق توافقی، زوجین باید ابتدا به مشاور خانواده معرفی شوند تا جلسات مشاوره اجباری را پشت سر بگذارند. هدف این جلسات بررسی امکان ادامه زندگی مشترک و جلوگیری از تصمیم‌های عجولانه است. اگر پس از مشاوره همچنان بر جدایی اصرار داشته باشند، مشاور گواهی عدم انصراف از طلاق صادر می‌کند. سپس زوجین با ارائه این گواهی و توافق‌نامه کتبی در خصوص مسائل مالی و فرزندان به دادگاه خانواده مراجعه می‌کنند.
دادگاه پس از بررسی مدارک و اطمینان از رضایت طرفین، حکم طلاق توافقی را صادر می‌کند. پس از صدور حکم، زوجین باید به دفترخانه رسمی طلاق مراجعه کرده و صیغه شرعی طلاق جاری شود. یکی از مزایای مهم طلاق توافقی کاهش هزینه‌های دادرسی و زمان رسیدگی است، چراکه معمولاً ظرف مدت کوتاهی نهایی می‌شود. به طور کلی، طلاق توافقی نشان‌دهنده تصمیم مشترک برای جدایی محترمانه و بدون کشمکش‌های طولانی است که می‌تواند آرامش بیشتری را برای طرفین به همراه داشته باشد.
تصمیم‌گیری زوجین و توافق بر شرایط
اولین و مهم‌ترین مرحله در طلاق توافقی، تصمیم مشترک زن و مرد است. در این مرحله باید دو طرف به طور قطعی به این نتیجه برسند که ادامه زندگی مشترک امکان‌پذیر نیست و بهترین راه‌حل جدایی است.
زوجین باید بر سر موضوعات زیر توافق کنند:
- مهریه: تعیین تکلیف مهریه زن (بخشش کامل یا بخشی از آن، یا پرداخت کامل توسط شوهر).
- نفقه: تعیین تکلیف نفقه ایام گذشته و آینده.
- جهیزیه: نحوه استرداد جهیزیه به زن.
- حضانت فرزندان: مشخص کردن اینکه حضانت فرزندان با چه کسی خواهد بود.
- حق ملاقات: تعیین زمان و شرایط ملاقات والد غیرحضانت‌کننده با فرزند.
- سایر توافقات مالی یا غیرمالی.
این توافقات معمولاً به صورت یک توافق‌نامه کتبی بین زوجین تنظیم می‌شود و در روند دادگاه بسیار اهمیت دارد.
مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی
پس از توافق، زوجین باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنند و دادخواست طلاق توافقی را ثبت نمایند. در این دادخواست، مشخصات کامل طرفین، تاریخ عقد، و توافقات مربوط به مهریه، نفقه، حضانت و… ذکر می‌شود.
مدارکی که در این مرحله لازم است:
- اصل عقدنامه یا رونوشت آن.
- شناسنامه و کارت ملی زن و مرد.
- توافق‌نامه کتبی زوجین.
- در صورت وجود فرزند، مدارک شناسایی فرزندان.
ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات قضایی انجام می‌شود و سپس پرونده به شعبه مربوطه در دادگاه خانواده ارجاع داده خواهد شد.
ارجاع به جلسات مشاوره خانواده
یکی از مراحل قانونی مهم در طلاق توافقی، حضور در جلسات مشاوره خانواده است. قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ تأکید می‌کند که قبل از صدور حکم طلاق توافقی، زوجین باید در جلسات مشاوره حضور یابند.
وظایف مشاور خانواده:
- بررسی وضعیت روانی و اجتماعی زوجین.
- تلاش برای صلح و سازش میان آنها.
- اطمینان از اینکه تصمیم به طلاق عجولانه نیست.
- تنظیم گزارش نهایی و ارسال به دادگاه.
اگر مشاور خانواده پس از جلسات مشاوره به این نتیجه برسد که امکان ادامه زندگی وجود ندارد، گواهی عدم امکان سازش صادر خواهد شد. این گواهی شرط اصلی برای ثبت طلاق توافقی است.
رسیدگی در دادگاه خانواده
پس از ارائه گزارش مشاور خانواده، دادگاه خانواده به پرونده رسیدگی می‌کند. قاضی دادگاه نیز موظف است بار دیگر از زوجین درباره توافقشان سوال کند و مطمئن شود که تصمیم به طلاق کاملاً آگاهانه است.
دادگاه موارد زیر را بررسی می‌کند:
- صحت توافقات مالی (مهریه، نفقه، جهیزیه).
- توافق درباره حضانت و ملاقات فرزندان.
- عدم وجود اجبار یا اکراه در تصمیم‌گیری.
در صورت اطمینان دادگاه، حکم یا همان «گواهی عدم امکان سازش» صادر می‌شود. این گواهی برای مدت سه ماه اعتبار دارد و زوجین باید در این مدت به دفتر رسمی طلاق مراجعه کنند.
مراجعه به دفترخانه طلاق
پس از دریافت گواهی عدم امکان سازش، زن و مرد باید به یکی از دفاتر رسمی طلاق مراجعه کنند. مدارک لازم برای ثبت طلاق در دفترخانه:
- گواهی عدم امکان سازش.
- اصل سند ازدواج.
- شناسنامه و کارت ملی زوجین.
- گواهی بارداری (در صورت نیاز، برای اطمینان از وضعیت زن).
دفترخانه پس از بررسی مدارک و مطابقت آنها با حکم دادگاه، صیغه طلاق را جاری می‌کند و طلاق در دفاتر رسمی ثبت می‌شود. سپس طلاق در شناسنامه‌های زوجین نیز قید خواهد شد.
اجرای توافقات پس از طلاق
بعد از ثبت طلاق، زوجین باید به تعهدات و توافقاتی که پیش‌تر میان خود مشخص کرده بودند، عمل کنند. به عنوان مثال:
- در صورتی که زن بخشی از مهریه خود را بخشیده است، دیگر نمی‌تواند برای آن بخش اقدام قانونی کند.
- شوهر موظف است در صورت توافق، مهریه باقی‌مانده یا نفقه را بپردازد.
- در خصوص حضانت، والدین باید به تعهدات خود پایبند باشند و در صورت تخلف، امکان شکایت در دادگاه خانواده وجود دارد.
نکات مهم در طلاق توافقی
- مدت زمان طلاق توافقی: این فرآیند معمولاً بین یک تا سه ماه زمان می‌برد.
- نقش وکیل: حضور وکیل در طلاق توافقی اجباری نیست اما داشتن وکیل باعث تسریع در روند پرونده می‌شود.
- توافق درباره مهریه: بیشترین اختلافات بعد از طلاق معمولاً درباره مهریه است، بنابراین بهتر است در توافق‌نامه به طور دقیق ذکر شود.
- فرزندان: دادگاه همواره مصلحت فرزند را در اولویت قرار می‌دهد و حتی ممکن است توافق زوجین را در این زمینه نپذیرد اگر خلاف مصلحت کودک باشد.
- حق رجوع: در طلاق توافقی اگر زن باکره نباشد، طلاق از نوع رجعی است و مرد می‌تواند در دوران عده رجوع کند.
جمع‌بندی
طلاق توافقی روشی قانونی و سریع برای جدایی زوجین است که در آن زن و مرد با رضایت و تفاهم تصمیم می‌گیرند زندگی مشترکشان را خاتمه دهند. این فرآیند شامل مراحل متعددی است: تصمیم‌گیری و توافق بر شرایط، ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی، حضور در جلسات مشاوره خانواده، رسیدگی در دادگاه و دریافت گواهی عدم امکان سازش، مراجعه به دفترخانه رسمی طلاق و در نهایت اجرای توافقات.
