جلب مرد به دلیل مهریه

hassan 0 دیدگاه 14 ژوئن 2025
سارا آژیده بهترین وکیل و نتویسنده مقاله راه‌های پیشگیری از طلاق عاطفی

در نظام حقوقی ایران، مهریه یکی از مهم‌ترین حقوق مالی زنان در ازدواج محسوب می‌شود و نقش مهمی در دعاوی خانوادگی ایفا می‌کند. در بسیاری از موارد، وقتی مرد از پرداخت مهریه خودداری می‌کند، زن می‌تواند از ابزارهای قانونی برای پیگیری حق خود استفاده کند. یکی از این ابزارها، جلب مرد به دلیل مهریه است که به عنوان یک راهکار قانونی برای الزام شوهر به پرداخت مهریه شناخته می‌شود. جلب مرد در این زمینه زمانی امکان‌پذیر است که شرایط قانونی آن فراهم باشد و مرد به صورت عمدی از پرداخت حق همسر خود امتناع کرده باشد. استفاده از این ابزار، مستلزم طی مراحل مشخصی در دادگاه و اجرای احکام است. در این مقاله به بررسی کامل شرایط، مدارک لازم و روند قانونی مربوط به جلب مرد به دلیل مهریه می‌پردازیم.

نقش وکیل در جلب مرد به دلیل مهریه

در پرونده‌های مربوط به مهریه، به‌ویژه در مواردی که زن قصد دارد اقدام به جلب مرد به دلیل مهریه کند، حضور وکیل متخصص می‌تواند نقش کلیدی و تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. بسیاری از زنان، به‌دلیل پیچیدگی مراحل قانونی، عدم آشنایی با تشریفات دادرسی، و اصطلاحات حقوقی، در روند مطالبه مهریه با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌شوند. در چنین شرایطی، استفاده از خدمات بهترین وکیل مهریه در کرج می‌تواند روند کار را تسریع کرده و از بروز خطاهای احتمالی جلوگیری کند.

نخستین نقش وکیل، تنظیم صحیح و حرفه‌ای دادخواست مطالبه مهریه است. وکیل با دانش حقوقی خود، دادخواست را به گونه‌ای تنظیم می‌کند که کمترین احتمال رد یا نقص در آن وجود داشته باشد. همچنین، وکیل در طول فرآیند رسیدگی، با حضور در جلسات دادگاه، دفاع حقوقی مناسبی از موکل خود انجام می‌دهد و می‌تواند اثبات کند که مرد از پرداخت مهریه امتناع کرده و دارای توانایی مالی برای پرداخت است.

در مرحله اجرای حکم نیز، وکیل از طریق تنظیم درخواست اجراییه و سپس ارائه درخواست جلب، پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهد. گاهی اوقات مرد با استفاده از ترفندهایی مانند ارائه اعسار و یا پنهان‌کردن اموال، تلاش می‌کند از پرداخت مهریه فرار کند. در این شرایط، یک وکیل با‌تجربه می‌تواند این اقدامات را شناسایی کرده و با ارائه مستندات، دادگاه را متقاعد کند که جلب مرد ضروری است.

در شهرهایی مانند کرج، که حجم پرونده‌های خانوادگی بالاست، انتخاب بهترین وکیل مهریه در کرج می‌تواند تضمین‌کننده موفقیت زن در دستیابی به حقوق قانونی‌اش از جمله صدور حکم جلب مرد باشد. وکیلی آگاه به قوانین خانواده و روند اجرای احکام، می‌تواند فرآیند را با دقت، سرعت و کارآمدی پیش ببرد.

 مفهوم جلب مرد به دلیل مهریه چیست؟

جلب مرد به دلیل مهریه یکی از اقدامات قانونی و حقوقی است که زن می‌تواند در صورت امتناع شوهر از پرداخت مهریه، از طریق دادگاه خانواده انجام دهد. در واقع، زمانی که مرد با وجود صدور حکم قطعی دادگاه مبنی بر پرداخت مهریه، از اجرای آن خودداری کند و توانایی مالی او نیز برای پرداخت مهریه اثبات شود، زن می‌تواند با مراجعه به واحد اجرای احکام، درخواست صدور حکم جلب شوهر را ارائه کند. این جلب به معنی الزام مرد به حضور نزد مقام قضایی و در برخی موارد، بازداشت او توسط نیروی انتظامی است.

مهریه به عنوان یک دین مالی بر عهده مرد قرار می‌گیرد و مانند هر دین دیگر، اگر بدهکار آن را پرداخت نکند، طلبکار (در اینجا زن) حق دارد از مراجع قانونی برای وصول طلب خود اقدام کند. در صورتی که زن از طریق ارائه دادخواست مهریه، حکم محکومیت مرد را دریافت کرده باشد و پس از صدور اجراییه نیز مرد ظرف مهلت قانونی نسبت به پرداخت مهریه اقدام نکند، امکان جلب مرد به دلیل مهریه فراهم خواهد شد.

اما باید توجه داشت که جلب مرد به دلیل مهریه تنها در صورتی امکان‌پذیر است که مرد نه تنها محکوم شده باشد بلکه نتواند ناتوانی مالی خود را در قالب اعسار اثبات کند. اگر مرد در دادگاه اعسار خود را اثبات کند، دادگاه به جای صدور حکم جلب، رأی به تقسیط مهریه می‌دهد. در این صورت، تا زمانی که مرد به تعهدات خود در پرداخت اقساط پایبند باشد، امکان صدور جلب وجود ندارد.

در مجموع، جلب مرد به دلیل مهریه، یک ابزار فشاری قانونی برای کمک به زنان در استیفای حقوق مالی خود است، اما صدور آن نیازمند طی فرآیند دقیق حقوقی و احراز شرایط قانونی مشخصی است.


 شرایط قانونی صدور حکم جلب مرد به خاطر مهریه

برای صدور حکم جلب مرد به دلیل مهریه، باید شرایط مشخصی طبق قانون فراهم شده باشد. این شرایط به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از صدور بی‌مورد حکم جلب جلوگیری شود و تنها در صورتی که مرد واقعاً از پرداخت مهریه خودداری کرده باشد، امکان استفاده از این ابزار قانونی فراهم گردد.

نخستین شرط، وجود سند ازدواج رسمی و درج مقدار مشخص مهریه در آن است. در صورتی که سند ازدواج رسمی باشد، مهریه قابل مطالبه از طریق دادگاه خواهد بود. پس از آن، زن باید با ثبت دادخواست مطالبه مهریه در دادگاه خانواده، روند حقوقی را آغاز کند.

در ادامه، دادگاه پس از بررسی مدارک و دفاعیات طرفین، ممکن است مرد را محکوم به پرداخت مهریه کند. این حکم باید قطعی شده باشد؛ یعنی یا مرد به آن اعتراض نکرده باشد یا پس از طی مراحل تجدیدنظر، نهایی شده باشد.

پس از صدور رأی قطعی، زن باید درخواست اجرای حکم را از واحد اجرای احکام ارائه دهد. اجرای احکام، اجراییه‌ای صادر می‌کند که معمولاً ۱۰ روز به مرد فرصت داده می‌شود تا مهریه را پرداخت کند. اگر مرد در این مهلت، دین خود را نپردازد و اعسار نیز ارائه ندهد یا نتواند آن را اثبات کند، زن می‌تواند تقاضای صدور حکم جلب کند.

همچنین لازم است مرد دارای توانایی مالی برای پرداخت مهریه باشد. اگر دادگاه احراز کند که مرد از پرداخت مهریه امتناع کرده با وجود توانایی مالی، در این صورت می‌تواند حکم جلب وی را صادر کند.

بنابراین، صدور حکم جلب تنها زمانی ممکن است که تمام مراحل قانونی طی شده و مرد از انجام تعهدات قانونی خود سر باز زده باشد.


 مراحل درخواست جلب مرد بابت مهریه

1. ثبت دادخواست مطالبه مهریه

اولین گام برای جلب مرد به دلیل مهریه، ثبت دادخواست مطالبه مهریه در دادگاه خانواده است. زن باید با در دست داشتن سند رسمی ازدواج و شناسنامه خود، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست مطالبه مهریه را ثبت کند. در این مرحله، میزان مهریه، شرایط پرداخت آن، و اسناد مربوط به ازدواج بررسی می‌شود. این دادخواست به شعبه‌ای از دادگاه خانواده ارجاع می‌شود و رسیدگی به آن آغاز خواهد شد. بدون ثبت این دادخواست، فرآیند قانونی برای جلب مرد قابل پیگیری نیست.


2. صدور حکم قطعی دادگاه

پس از ثبت دادخواست و برگزاری جلسات دادرسی، چنانچه دادگاه به نفع زن رأی دهد، حکم قطعی پرداخت مهریه صادر می‌شود. اگر مرد به رأی اعتراض نکند یا پس از اعتراض، رأی نهایی شود، این حکم لازم‌الاجرا خواهد بود. بدون وجود حکم قطعی، امکان درخواست جلب وجود ندارد. صدور این رأی به معنای تأیید قانونی بدهی مهریه توسط مرد است و زن از این پس می‌تواند وارد مرحله اجرای حکم و پیگیری برای وصول مطالبات خود شود.


3. درخواست صدور اجراییه

پس از قطعی شدن حکم، زن باید برای وصول مهریه خود، از دادگاه یا اداره اجرای احکام درخواست صدور اجراییه کند. اجراییه سند رسمی است که به مرد ابلاغ می‌شود و به او مهلت ده روزه برای پرداخت بدهی می‌دهد. اگر مرد در این مدت مهریه را نپردازد، زن می‌تواند اقدامات بعدی از جمله توقیف اموال یا جلب را انجام دهد. درخواست صدور اجراییه یکی از مراحل ضروری برای ورود به فرآیند جلب محسوب می‌شود.


4. بررسی اعسار یا توانایی مالی مرد

اگر مرد در برابر اجراییه، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را ارائه دهد، باید در دادگاه ثابت کند که توانایی پرداخت ندارد. دادگاه با بررسی مدارک، رسیدهای مالی، گواهی درآمد و استعلام حساب‌ها، تصمیم می‌گیرد که آیا مرد معسر است یا خیر. در صورتی که دادگاه اعسار را بپذیرد، مهریه تقسیط می‌شود و امکان جلب مرد وجود ندارد. اما اگر اعسار پذیرفته نشود یا مرد اعسار ندهد، راه برای صدور جلب باز می‌شود.


5. ثبت درخواست جلب در اجرای احکام

در صورت عدم پرداخت مهریه در مهلت قانونی و نبود اعسار معتبر، زن می‌تواند با مراجعه به اجرای احکام دادگستری، درخواست صدور حکم جلب مرد را ثبت کند. برای این درخواست، ارائه حکم قطعی، اجراییه، عدم پرداخت، و مستندات مالی مرد الزامی است. پس از بررسی مدارک، اجرای احکام ممکن است حکم جلب مرد را صادر کند. این حکم به نیروی انتظامی ابلاغ می‌شود تا مرد را بازداشت و به دادگاه معرفی کند.


 تفاوت جلب سیار و جلب عادی

در نظام قضایی ایران، حکم جلب دو نوع اصلی دارد: جلب عادی و جلب سیار. این دو نوع جلب از نظر دامنه اجرا، مدت زمان اعتبار و شرایط استفاده با یکدیگر تفاوت دارند. شناخت این تفاوت‌ها برای افرادی که درگیر دعاوی حقوقی و از جمله مطالبه مهریه هستند، اهمیت زیادی دارد.

جلب عادی به حالتی گفته می‌شود که در آن، حکم جلب فقط در حوزه قضایی مشخصی که دادگاه صادرکننده در آن واقع است، قابل اجرا است. به بیان ساده‌تر، نیروی انتظامی تنها در همان شهر یا شهرستان مشخص مجاز به اجرای حکم جلب خواهد بود. جلب عادی معمولاً برای مواردی به کار می‌رود که محل اقامت یا محل تردد متهم مشخص بوده و نیازی به اجرای گسترده‌تر وجود ندارد.

در مقابل، جلب سیار به حالتی گفته می‌شود که دستور جلب متهم یا محکوم‌علیه در سراسر کشور معتبر است. در این نوع جلب، پلیس می‌تواند در هر نقطه از ایران نسبت به بازداشت فرد اقدام کند. جلب سیار معمولاً زمانی صادر می‌شود که محل دقیق زندگی یا تردد مرد مشخص نباشد، یا احتمال فرار وی به شهرهای دیگر وجود داشته باشد. این نوع جلب در مواردی مانند جلب مرد به دلیل مهریه، زمانی صادر می‌شود که مرد از اجرای حکم طفره می‌رود و همکاری نمی‌کند.

در مجموع، تفاوت اصلی این دو نوع جلب در دامنه اجرای جغرافیایی آن‌هاست. جلب سیار ابزار قوی‌تری برای شناسایی و دستگیری فرد در سطح ملی محسوب می‌شود، در حالی که جلب عادی محدود به حوزه خاصی است و قابلیت اجرای گسترده ندارد.

 مدارک لازم برای صدور حکم جلب مرد بابت مهریه

برای درخواست جلب، ارائه مدارک زیر الزامی است:

  • کپی شناسنامه و کارت ملی زن

  • سند رسمی ازدواج

  • رأی قطعی دادگاه مبنی بر محکومیت مرد به پرداخت مهریه

  • اجراییه صادره از اجرای احکام

  • درخواست کتبی جلب

  • عدم پرداخت مهریه در مهلت مقرر


 محدودیت‌ها و موانع صدور حکم جلب

با وجود اینکه حکم جلب یکی از ابزارهای قانونی برای الزام محکوم‌علیه به اجرای حکم است، اما قانون برای صدور آن محدودیت‌ها و شرایط مشخصی تعیین کرده است تا از صدور نادرست یا سوء‌استفاده از این ابزار جلوگیری شود. در خصوص جلب مرد به دلیل مهریه نیز، این محدودیت‌ها نقش بسیار مهمی در فرآیند حقوقی ایفا می‌کنند.

نخستین مانع صدور حکم جلب، عدم قطعی بودن حکم پرداخت مهریه است. اگر رأی دادگاه هنوز در مرحله تجدیدنظر باشد یا هنوز اجراییه‌ای صادر نشده باشد، امکان جلب مرد وجود ندارد. بنابراین، تنها پس از صدور حکم قطعی و ابلاغ اجراییه، می‌توان تقاضای جلب را مطرح کرد.

مانع دوم، ارائه دادخواست اعسار از سوی مرد است. اگر مرد پس از صدور حکم و قبل از صدور اجراییه یا در مهلت قانونی پس از آن، دادخواست اعسار بدهد، اجرای حکم و همچنین صدور جلب تا تعیین تکلیف اعسار متوقف می‌شود. چنانچه دادگاه اعسار مرد را بپذیرد و برای مهریه تقسیط تعیین کند، در صورت پرداخت اقساط، امکان جلب وی وجود ندارد.

یکی دیگر از موانع مهم، عدم وجود ادله کافی برای احراز توان مالی مرد است. یعنی اگر زن نتواند ثابت کند که مرد با وجود توانایی مالی، از پرداخت مهریه خودداری می‌کند، دادگاه یا اجرای احکام ممکن است با صدور حکم جلب مخالفت کند. در چنین شرایطی، ضرورت دارد مدارکی مانند فیش حقوقی، اسناد مالکیت، گردش حساب بانکی یا شهادت شهود ارائه شود.

همچنین اگر نشانی دقیق مرد در دسترس نباشد یا در دستورات قضایی خطایی رخ دهد (مانند اشتباه در نام یا مشخصات شناسنامه‌ای)، روند جلب متوقف خواهد شد. در مجموع، صدور حکم جلب نیازمند رعایت شرایط قانونی دقیق و نبودن موانع حقوقی یا فنی است.


 آیا مهریه باعث زندان مرد می‌شود؟

یکی از پرسش‌های رایج در دعاوی خانوادگی این است که آیا مهریه می‌تواند منجر به زندانی شدن مرد شود؟ پاسخ به این سؤال بستگی به شرایط و روند قانونی دارد که در پرونده طی می‌شود. در قوانین ایران، مهریه نوعی دین محسوب می‌شود و مرد موظف است به‌محض مطالبه زن، آن را بپردازد. چنانچه مرد از انجام این تعهد خودداری کند، در برخی موارد امکان بازداشت وی وجود دارد.

مطابق ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، هرگاه شخصی به موجب حکم قطعی دادگاه، محکوم به پرداخت مالی مانند مهریه شود و از اجرای آن خودداری کند، در صورت عدم اثبات اعسار، به تقاضای طلبکار (زن)، بازداشت خواهد شد. بنابراین، زندانی شدن مرد به‌دلیل مهریه تنها در صورتی ممکن است که:

  1. حکم قطعی پرداخت مهریه صادر شده باشد.
  2. زن اجراییه دریافت کرده باشد.
  3. مرد در مهلت قانونی (معمولاً ۱۰ روز پس از ابلاغ اجراییه) مهریه را پرداخت نکرده باشد.
  4. مرد ادعای اعسار نکرده یا نتوانسته عدم توانایی مالی خود را اثبات کند.

در صورتی که مرد دادخواست اعسار (ناتوانی مالی) بدهد و دادگاه آن را بپذیرد، دیگر زندانی نخواهد شد و معمولاً مهریه به‌صورت قسطی از وی دریافت می‌شود. اما اگر مرد هیچ‌گونه واکنشی نشان ندهد یا اعسار او رد شود، زن می‌تواند از اجرای احکام درخواست حکم جلب کرده و مرد را به زندان بیندازد.

نکته مهم این است که زندان، ابزار فشار قانونی برای الزام مرد به پرداخت دین است، اما با اثبات اعسار و آغاز پرداخت اقساط، امکان بازداشت رفع می‌شود. بنابراین، مهریه در شرایط خاصی می‌تواند منجر به زندان رفتن مرد شود، اما راهکارهای قانونی برای جلوگیری از آن نیز پیش‌بینی شده است.


 راه‌های جلوگیری از جلب مرد به دلیل مهریه

راه‌های جلوگیری از جلب مرد به دلیل مهریه

در دعاوی خانوادگی، به‌ویژه پرونده‌های مربوط به مطالبه مهریه، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مردان، جلوگیری از صدور حکم جلب و در نتیجه بازداشت است. قانون برای مردانی که به هر دلیل قادر به پرداخت فوری مهریه نیستند، راه‌هایی پیش‌بینی کرده است که از صدور حکم جلب جلوگیری شود. در ادامه، مهم‌ترین راه‌های قانونی برای جلوگیری از جلب مرد به دلیل مهریه را توضیح می‌دهیم:

  1. تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه
    مهم‌ترین و اصلی‌ترین راه جلوگیری از جلب، ارائه دادخواست اعسار به دادگاه است. مرد می‌تواند هم‌زمان با ابلاغ اجراییه یا در مهلت قانونی بعد از آن، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه بدهد. در این دادخواست، باید با ارائه مدارکی مانند فیش حقوقی، گردش حساب بانکی، اجاره‌نامه، شهادت شهود و… ثابت کند که توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارد. اگر دادگاه اعسار را بپذیرد، مهریه به‌صورت قسطی تعیین می‌شود و در صورت پرداخت اقساط، امکان جلب از بین می‌رود.
  2. پرداخت قسمتی از مهریه یا مصالحه با زن
    در بسیاری از موارد، پرداخت بخشی از مهریه یا توافق با زن درباره تقسیط یا کاهش مبلغ، باعث انصراف زن از درخواست جلب می‌شود. این اقدام می‌تواند پیش از رسیدگی قضایی یا حتی در حین اجرای حکم انجام شود.
  3. درخواست مهلت از اجرای احکام
    پس از صدور اجراییه و قبل از درخواست جلب، مرد می‌تواند از واحد اجرای احکام مهلت بخواهد. در صورتی که دلایل قابل قبولی ارائه شود (مثلاً بیمار بودن، نداشتن شغل ثابت و…)، ممکن است برای مدت مشخصی از جلب جلوگیری شود.
  4. اثبات عدم توانایی پرداخت از طریق کارشناس
    در مواردی که مرد اموالی ندارد و قصد دارد ثابت کند واقعاً قادر به پرداخت نیست، می‌تواند از دادگاه یا اجرای احکام درخواست ارجاع به کارشناس بدهد تا وضعیت مالی او بررسی شود.

در مجموع، مردانی که با مهریه بالا مواجه هستند، در صورت استفاده به‌موقع از راه‌های قانونی یادشده، می‌توانند از جلب و بازداشت جلوگیری کنند.


 نتیجه‌گیری

جلب مرد به دلیل مهریه یکی از راهکارهای قانونی در اختیار زنان برای احقاق حقوق مالی خویش است. با این حال، این ابزار تنها در صورتی اجرا می‌شود که شرایط قانونی لازم وجود داشته باشد و مرد از پرداخت مهریه خودداری کرده باشد. استفاده از وکیل، داشتن مدارک معتبر و پیگیری از طریق مجاری قانونی، بهترین مسیر برای دسترسی به حق قانونی مهریه است.

دیدگاه بگذارید